Căn cứ Tiên Động

  • Xã Tiên Lương, Huyện Cẩm Khê, Tỉnh Phú Thọ
  • Miễn phí
  • 0 Bình luận
  • 160 Lượt xem
  • 2 Lượt thích

Căn cứ Tiên Động cách trung tâm huyện Cẩm Khê khoảng 17km và cách thành phố Việt Trì khoảng 53km, gần trục đường quốc lộ 32C và cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Đây là địa danh gắn liền với tên tuổi và công lao của tướng quân Ngô Quang Bích cùng các nghĩa sĩ của phong trào Cần Vương thời kỳ chống Pháp xâm lược. Tại đây có đền thờ tướng công Ngô Quang Bích - lãnh tụ của cuộc khởi nghĩa chống Pháp mang tên ông. Ngôi đền trầm mặc trên đỉnh gò cao, xung quanh là đồng lúa và thấp thoáng rừng cọ, đồi chè đặc trưng của vùng quê Đất tổ Vua Hùng.

Theo chính sử, Ngô Quang Bích là một trí sĩ yêu nước. Ông sinh ngày 08 tháng 4 năm Nhâm Thìn (tức 7/5/1832) tại xã Trình Phố, huyện Trực Định, phủ Kiến Xương, tỉnh Nam Định. Năm 1861, ông đỗ cử nhân và mở trường dạy học. Năm 1869, ông thi đỗ Đình Nguyên Hoàng Giáp và lần lượt giữ các chức vụ quan trọng tại kinh đô Huế, sau thăng đến chức Chánh sứ Sơn phòng kiêm Tuần Phủ tỉnh Hưng Hóa. Khi thành Hưng Hóa thất thủ, ông đưa quân về lập căn cứ Tiên Động ở Cẩm Khê để dựng cờ khởi nghĩa hưởng ứng phong trào Cần Vương. Với tài năng và uy tín của ông, Tiên Động trở thành trung tâm chỉ đạo toàn Bắc Kỳ kháng chiến, ông được vua Hàm Nghi phong chức Hiệp thống Bắc Kỳ quân vụ Đại thần. Suốt 7 năm lãnh đạo, với cương vị lãnh tụ phong trào Cần Vương Bắc kỳ, ông đã tập hợp được lực lượng ở khắp vùng hai bên sông Hồng, sông Đà thành một đội quân hùng hậu và lớn mạnh, được nhiều tướng tài mưu lược phò tá, dựa vào núi rừng, dùng lối đánh “du kích” kết hợp với chiến tranh “du binh”… làm cho quân giặc nhiều lần thất điên, bát đảo.

Thực dân Pháp rất lo sợ trước mưu lược của tướng quân Ngô Quanh Bích cùng lực lượng nơi căn cứ Tiên Động ngày càng lớn mạnh, vì vậy, đã nhiều lần dụ ông ra hàng và hứa cho bổng lộc; nhưng với lòng căm thù giặc sâu sắc, Ngô Quang Bích giữ trọn lòng trung hiếu với vua, với nước, với dân. Ông khảng khái, đanh thép tuyên bố: “Thắng mà sống thì làm nghĩa sĩ triều đình, chẳng may thua mà chết thì cũng làm quỷ thiêng giết giặc…”.

Tháng Giêng năm 1890, ông bị bạo bệnh và mất tại khu núi Khe Cháu, xã Xuân An, huyện Yên Lập.

Không chỉ là người cầm quân giỏi, Ngô Quang Bích còn là nhà khoa học, am hiểu binh thư yếu lược, yêu thích văn chương. Khi còn làm Tế Tửu (hiệu trưởng) Quốc Tử giám, ông được vua giao duyệt pho “Việt sử Thông giám cương mục”. Khi mất đi, ông để lại cho đời những áng thơ văn bất hủ được tập hợp trong “Ngư Phong thi văn tập”.

Ngoài ra, ông còn có rất nhiều công lao đóng góp cho nước, cho dân như chỉ đạo đào sông, xây cầu, cống nhằm cứu úng lụt cho dân; mở trường dạy học rèn đúc nhân tài... Với nhiều công đức lớn lao như vậy nên ngay từ lúc sinh thời, Ngô Quang Bích đã được nhân dân tôn xưng là “Hoạt Phật”, khi ông mất được nhân dân thờ cúng ở nhiều nơi.

Khi đến thăm căn cứ Tiên Động, đứng trên đỉnh đồi cao, nơi có đền và tượng thờ tướng quân Ngô Quang Bích, chúng ta còn nhìn thấy những văn bia ghi danh các nghĩa sĩ. Cột cờ cao với màu cờ đỏ sao vàng tung bay giữa một khoảng không gian xanh mát và bình yên. Đó là nơi từng diễn ra lễ tế cờ của tướng quân Ngô Quang Bích trong những ngày phong trào khởi nghĩa Cần Vương sôi sục.

Đứng dưới cột cờ, những dòng chữ đầy nhiệt huyết đưa chúng ta ngược dòng thời gian trở về lịch sử 1884, trong lễ tế cờ, Ngô Quang Bích đọc hai câu thơ như một khẩu hiệu thiêng liêng:

“Việt quốc thiên thu nguyên bất dịch

Lạc Hồng tiên chủng phục hoàn tô”

Dịch nghĩa

"Trời Nam Việt ngàn năm vẫn thắm

Đất Lạc Hồng vạn thuở nguyên xanh"

Ngày 12/02/1999, căn cứ Tiên Động được Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử cấp Quốc gia. Toàn bộ di tích được nhân dân góp công sức trùng tu lại với diện tích 1.2 ha, gồm các hạng mục như cổng, nhà tiền tế, hậu cung, sân, vườn, cột cờ...Trong đền có tượng thờ tướng quân Ngô Quang Bích, súng hổ mai, bút tích bằng chữ Hán của vua Tự Đức, các văn bia ghi lại ý chí và lòng quả cảm của ông cùng các nghĩa sĩ Cần Vương.

Ngày 16/02 âm lịch hàng năm, chính quyền và nhân dân xã Tiên Lương lại tưng bừng mở lễ hội để tưởng nhớ và tôn vinh công lao to lớn của tướng quân Ngô Quang Bích cùng các nghĩa sĩ đã anh dũng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

Giờ mở cửa


Nội quy tham quan


Vé và lệ phí


Liên hệ

  • Xã Tiên Lương, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ

0 bình luận

Viết bình luận của bạn

IZOMI